- αποδιοπομπαίος τράγος
- Βιβλικός όρος. Γι’ αυτόν γίνεται λόγος στο τελετουργικό της γιορτής του εξιλασμού (Λευιτικό 16), που τη γιόρταζαν οι Ισραηλίτες κάθε φθινόπωρο, στις δέκα του μήνα Τισρεΐ (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος). Κατά την ημέρα αυτή, που ιερείς και λαός ζητούσαν από τον Θεό συγχώρεση των αμαρτιών τους, ο αρχιερέας θυσίαζε πρώτα ένα μοσχάρι για τις αμαρτίες τις δικές του και της ιερατικής οικογένειας. Έπειτα, ο λαός έφερνε μπροστά στην πόρτα της σκηνής του μαρτυρίου δύο τράγους, για τους οποίους έριχναν κλήρο: ο ένας τράγος ήταν για τον Θεό και θυσιαζόταν για τις αμαρτίες του λαού, και ο άλλος για τον δαίμονα Αζαζέλ. Στον δεύτερο τράγο, τον λεγόμενο αποδιοπομπαίοαποπομπαίο, o αρχιερέας μεταβίβαζε, βάζοντας πάνω τα χέρια του, τις αμαρτίες του λαού. Ένας Ισραηλίτης οδηγούσε τον τράγο, που είχε φορτωθεί συμβολικά τις αμαρτίες του λαού, στην έρημο για να βρει τον θάνατο από την πείνα ή τα άγρια θηρία. Τον Ισραηλίτη που οδηγούσε τον τράγο στην έρημο τον θεωρούσαν ακάθαρτο και μόνο όταν έπλενε τα ρούχα και το σώμα του γινόταν πάλι μέλος της κοινότητας. Η τελετή του α.τ. ήταν μια εποπτική διδασκαλία για να αποφεύγουν οι Ισραηλίτες την αμαρτία. Γι’ αυτό, η ημέρα του εξιλασμού ήταν ημέρα αργίας, αυστηρής νηστείας και πνευματικής περισυλλογής. Στην καθημερινή ομιλία, η φράση α.τ. χρησιμοποιείται για εκείνον που τον διώχνουν από παντού και του επισυνάπτουν ευθύνες τρίτων.
Dictionary of Greek. 2013.